Agnieszka Konieczna: Badanie cytologiczne polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy za pomocą specjalnie przygotowanej do tego celu szczoteczki, naniesieniu na szkiełko materiału i jego utrwaleniu. Wymaz można pobrać podczas zwykłego badania ginekologicznego. Badanie jest zupełnie bezbolesne, zazwyczaj kobieta nawet nie czuje momentu
Dzięki profilaktyce udało się w Polsce istotnie zmniejszyć zachorowalność i umieralność z powodu raka szyjki macicy. Wykonywanie regularnych badań cytologicznych pozwala na wykrycie choroby we wczesnym stadium i zahamowanie jej dalszego rozwoju. Cytologia to wymaz z szyjki macicy, który pozwala na ocenę jej stanu i wykrycie niepokojących zmian lub nieprawidłowości. Badanie jest bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut. W jego trakcie lekarz lub położna umieszcza wziernik w pochwie, po czym pobiera komórki z tarczy oraz kanału szyjki macicy przy pomocy specjalnej szczoteczki. Następnie rozmaz jest nakładany na szkiełko cytologiczne i przekazywany do oceny mikroskopowej. Badanie cytologiczne to obecnie nadal najpopularniejsza metoda profilaktyki raka szyjki macicy. – Umożliwia ono wczesne wykrycie stanów przedrakowych i wdrożenie skutecznego leczenia. To zabezpiecza kobietę przed rozwojem tzw. inwazyjnej postaci nowotworu, kiedy leczenie jest już o wiele mniej efektywne – zaznacza profesor Andrzej Nowakowski, kierownik Centralnego Ośrodka Koordynującego Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy w Centrum Onkologii w Warszawie. Prof. Nowakowski podkreśla, że to właśnie upowszechnienie regularnych badań cytologicznych sprawiło, że rak szyjki macicy, który w latach 50. ubiegłego wieku był najczęstszym złośliwym nowotworem kobiecym w Polsce, obecnie zajmuje dopiero 6-7 miejsce na liście. Jednak nadal sytuacja nie jest tak dobra jak np. w Skandynawii czy w niektórych krajach Europy Zachodniej. - Rocznie notujemy ok. 2700 zachorowań i 1600 zgonów z powodu raka szyjki macicy. Dane te są nadal wyższe (w przeliczeniu na populację kobiet) niż średnia w tzw. starej Unii Europejskiej. Chcielibyśmy dorównać do tej czołówki europejskiej, do takich krajów jak Finlandia, Holandia czy Wielka Brytania, gdzie zarówno zachorowalność jak i umieralność z powodu raka szyjki macicy jest nadal dużo niższa niż w Polsce – mówi prof. Nowakowski. W Polsce od 2006 r. działa program profilaktycznych badań cytologicznych obejmujący kobiety od 25 do 59 roku życia. Bezpłatna cytologiaprzysługuje tej grupie raz na 3 lata. – Niestety zgłaszalność do programu nadal jest niska i nie przekracza 20 procent – podkreśla prof. Nowakowski. Dodaje jednak, że z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że ponad 70 proc. Polek w niektórych grupach wiekowych (np. pomiędzy 30-40 regularnie poddaje się badaniom cytologicznym, korzystając nie tylko z programu, lecz także z prywatnej opieki medycznej lub badań oferowanych poza programem przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Niestety brak kompleksowego systemu rejestracji badań profilaktycznych uniemożliwia pełną ocenę objęcia populacji badaniami oraz identyfikację i dotarcie do grup ryzyka czyli kobiet, które bardzo rzadko lub wcale nie korzystają z badań. Zgodnie ze standardami europejskimi cytologia w Polsce – we wspomnianym programie profilaktyki – oferowana jest raz na 3 lata, natomiast jeżeli kobieta należy do grupy ryzyka (np. jest zakażona wirusem brodawczaka ludzkiego) ma prawo do darmowej cytologii raz w roku. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego czyli HPV (z ang. Human Papilloma Virus) stanowi podstawową przyczynę rozwoju złośliwego nowotworu szyjki macicy. Dlatego oprócz cytologii do wczesnej diagnostyki tej choroby zaczęto wykorzystywać również badania molekularne w kierunku wirusa HPV. - Cytologia ma swoje ograniczenia, tzw. czułość badania oceniana jest na maksymalnie 70-80 proc. Oznacza to, że na 10 pacjentek ze stanem przedrakowym szyjki macicy, 3 będą miały wynik fałszywie ujemny – mówi prof. Nowakowski. Ekspert podkreśla, że w przypadku badań molekularnych w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego, czułość sięga ponad 90 proc. – Mamy nadzieję, że w najbliższych miesiącach w Centrum Onkologii rozpoczniemy pilotaż, który będzie miał za zadanie porównanie efektów zastosowania badań cytologicznych, które są nadal standardem, do tych nowych technologii – zapowiada ekspert. Paulina Pomianowska dla Czytaj też:Unikasz lekarza? Te badania musisz zrobić chociaż raz w roku. Chodzi o twoje życie Źródło: Serwis Zdrowie PAP Codziennie aż pięć Polek umiera z powodu raka szyjki macicy! 60% kobiet z rakiem szyjki macicy nie miało wykonywanej cytologii w ciągu ostatnich 5 lat. Jedynie 25 – 30% wszystkich zachorowań wykrywanych jest we wczesnych stadiach zaawansowania, kiedy leczenie zapewnia ok. 80% szans na wyleczenie.
Rak szyjki macicy to wciąż jeden z częściej występujących kobiecych nowotworów. W Polsce jest on przyczyną śmierci co najmniej pięciu kobiet dziennie. Warto podkreślić, że diagnoza raka szyjki macicy to nie wyrok. Badania profilaktyczne, w tym przede wszystkim cytologia, pozwalają na wczesne wykrycie komórek nowotworowych w organizmie. Im wcześniej zdiagnozowana zostanie choroba, tym większe szanse na jej skuteczne, całkowite wyleczenie – rak szyjki macicy wykryty w stadium przedinwazyjnym jest wyleczalny w ponad 99 proc. przypadków. Rak szyjki macicy – bezcenna rola profilaktyki Ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy wzrasta wraz z wiekiem, a około 50 proc. chorujących stanowią kobiety między 40. a 65. rokiem życia. W 2020 r. w Polsce odnotowano 3 862 nowych przypadków raka szyjki macicy (6. miejsce wśród nowotworów złośliwych kobiet). Zgonów zaś odnotowano 2 137, co daje 7. miejsce wśród nowotworów kobiecych (11/100 tys.). W Europie rak szyjki macicy plasuje się na 9. miejscu pod względem zachorowalności i na 10. pod względem umieralności (6,7/100 tys.). Eksperci są jednak zgodni, że przedwczesnych odejść spowodowanych zmianami nowotworowymi można uniknąć. Kluczowe w profilaktyce tego typu raka jest regularne wykonywanie badań cytologicznych: badanie tradycyjne lub cytologia nowej generacji – cytologia płynna, LBC (ang. Liquid Based Cytology). – Mimo że to kobiety w średnim wieku są szczególnie narażone na zachorowanie na raka szyjki macicy, choroba ta może wystąpić także u młodszych. Dlatego każda kobieta po 25. roku życia powinna regularnie wykonywać profilaktyczne badania cytologiczne, niezależnie od wywiadu rodzinnego czy aktywności seksualnej. Postuluje się jednak, aby badanie to wykonywać nawet w młodszym wieku u kobiet, które wcześnie rozpoczęły aktywność seksualną – wówczas powinno się robić badanie nie później niż 3 lata od chwili rozpoczęcia aktywności seksualnej – wyjaśnia lek. med. Alicja Mikłasz-Kupis, specjalista ginekolog-endokrynolog, Centrum Medyczne ENEL-MED. – Nie można bagatelizować wszelkich objawów mogących świadczyć o rozwoju choroby – należą do nich plamienia międzymiesiączkowe, plamienia kontaktowe czy upławy. Rak szyjki macicy średnio rozwija się w ciągu dziesięciu lat, dlatego cytologię należy przeprowadzać co najmniej raz na 2 lata (w przypadku cytologii płynnej; klasyczną zaleca się wykonywać raz w roku). Do badania nie powinno się zgłaszać podczas miesiączki, oprócz tego nie ma innych przeciwskazań. Każdy niepokojący wynik należy weryfikować. Następnym krokiem jest dalsza diagnostyka i w wypadku stwierdzenia choroby – szybkie leczenie. Czym jest cytologia płynna? W tradycyjnej cytologii szyjki macicy osoba pobierająca wymaz ręcznie nanosi go na szkiełko za pomocą specjalnej szczoteczki. Metoda ta nie pozwala jednak na równomierne rozprowadzenie materiału, a jego większa część pozostaje na szczoteczce, co sprawia, że niewielka ilość trafia do badania. Szkiełko przygotowane w ten sposób jest trudne do oceny ze względu na możliwość nawarstwiania się komórek oraz obecność na nim stosunkowo dużej ilości krwi lub śluzu. Ponadto ze względu na niską reprezentatywność części próbki, która znajduje się na szkiełku, wynik cytologii może być fałszywy, tzn. może nie wykazać obecności komórek nowotworowych, mimo ich rzeczywistego istnienia. – Pierwsza różnica między cytologią tradycyjną a płynną dotyczy metody pobrania materiału do badania. W przypadku cytologii płynnej wymaz pobrany szczoteczką jest rozprowadzany automatycznie. Osoba pobierająca materiał wkłada całą główkę szczoteczki do specjalnego pojemnika z płynnym podłożem. Tak przygotowany materiał jest przesyłany do laboratorium. Dzięki precyzji tej metody analizie poddawany jest cały materiał pobrany podczas badania i problem z reprezentatywnością wymazu jest zminimalizowany. Kolejną istotną różnicą w porównaniu z klasyczną cytologią jest fakt, że cytologia płynna pozwala na wyższą wykrywalność zmian wysokiego ryzyka – nawet na poziomie 64 proc., co przy początkowych zmianach daje nawet 100 proc. szans na wyleczenie. Oprócz tego raz pobrany materiał można poddać ponownej analizie, np. pod kątem HPV czy chlamydii, dzięki czemu nie jest konieczne powtarzanie badania. Czynności wykonywane podczas badania tradycyjnego i cytologii płynnej są bardzo podobne – z punktu widzenia pacjentki ta forma nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi uciążliwościami – podkreśla lek. med. Alicja Mikłasz-Kupis, specjalista ginekolog-endokrynolog, Centrum Medyczne ENEL-MED. Kiedy wykonać badanie cytologiczne? Warto wspomnieć, że poza diagnostyką w kierunku raka szyjki macicy cytologia pomaga również wykryć infekcje dróg rodnych i inne nieprawidłowości, dlatego regularne jej wykonywanie powinno należeć do stałych elementów w kalendarzu każdej kobiety. Cytologię płynną należy wykonać najlepiej w środku cyklu menstruacyjnego (ok. 4 dni po ustąpieniu krwawienia miesiączkowego i nie później niż 4 dni przed kolejnym). Zaleca się, aby 2-3 dni przed badaniem nie odbywać stosunków płciowych, nie aplikować leków dopochwowych czy tamponów oraz nie wykonywać irygacji pochwy.
Cytoliza to częsty fragment opisu, jaki kobiety mogą przeczytać otrzymując wynik cytologii. W dosłownym tłumaczeniu termin ten oznacza rozpad struktur komórkowych. Częstą przyczyną przyczyna jest jest nieprawidłowo wykonany wymaz z pochwy, dlatego też badanie trzeba zawsze powtórzyć. Cytoliza może oznaczać obecność stanu

Badanie cytologiczne to mikroskopowe badanie komórek nabłonkowych pobranych z szyjki macicy. Badanie to mówi wiele o stanie nabłonka macicy i funkcjonowaniu jajników, a także o ewentualnym stanie zapalnym pochwy. Badanie cytoonkologiczne służy wykrywaniu zmian nowotworowych i ocenie ryzyka ich wystąpienia. To badanie w ciąży

Cytologia ginekologiczna jest prostym, bezbolesnym, zajmującym kilka minut badaniem, polegającym na pobraniu specjalną szczoteczką wymazu z kanału szyjki macicy. Badanie to może być wykonane przez lekarza ginekologa lub przez położną. Po pobraniu komórki nabłonka umieszczone na specjalnym szkiełku trafiają do Pracowni
. 190 448 28 340 404 516 137 498

cytologia a wymaz z szyjki macicy różnica